DUSZNIKI

STAROŚĆ

złota jesień, uśmiechnięta twarz seniora z reklamy.
Dom starców - przymusowe szczęście, czy może smutne getto ?

Kolejny tydzień otwieram komputer i wchodzę w świat starszych ludzi. Próbuję, na ile potrafię, ułożyć im życie w  Wielkim Domu.
Stu pensjonariuszy, stu różnych ludzi z różnymi historiami, z różnymi charakterami. Taki dom musi być dla jednych azylem spokoju i schronieniem w samotności, którą wybrali świadomie i do której przywykli. Dla innych musi być namiastką życia w rodzinie, musi zastąpić bliskość dzieci czy uśmiech przyjaciela, o ile da się to czymkolwiek zastąpić. Jeszcze dla innych to ma być oddech po pracowitym życiu, miejsce radosnego czerpania tego, co życie nam daje. Są też tacy, dla których to ma być już tylko zapewnienie opieki w ich zamkniętym świecie, do którego dostępu nie mają  nawet najbliżsi.

Niezmiernie trudno jest połączyć te światy w Wielkim Domu.
Domu, który wcześniej był szpitalem. Ten fakt z jednej strony ułatwia, bo pokoje duże, drzwi szerokie, korytarze przestrzenne, schody wygodne ... z drugiej strony utrudnia, bo piętno szpitala zawsze jakoś zostaje, choćby w takim koszarowym porządku, w układzie pomieszczeń.

Najpierw opowiem o obiekcie :

.
Dom został wybudowany w roku 1891
jako szpital katolickiej fundacji Sióstr Elżbietanek.
Tak właśnie wtedy wyglądał. Jednak tylko przez kilka lat funkcjonował w takim kształcie. Już w 1898 roku rozpoczęto rozbudowę. Najpierw dobudowana została kaplica Najświętszego Serca Jezusa, zajmująca lewe skrzydło szpitala. W 1914 roku dobudowano prawe skrzydło szpitala, tak, że tworzył on teraz literę C. W roku 1924 rozbudowano drugie piętro a 1936 nadbudowano piętro trzecie, ukryte w mansardowym dachu.

.
Szpital otrzymał taki wygląd..
Tak dotrwał do 1946 roku, kiedy to przeszedł na własność Skarbu Państwa. Trochę w nim pozmieniano, rozbudowano wejście, dobudowano część zabiegową

Obiekt mieści się w znanym uzdrowisku, na skraju parku zdrojowego.
Powietrze cudowne. Otwierasz okna widok na góry albo na parkowe alejki z ławeczkami. Wystarczy wyjść, przejść przez jezdnię i można wmieszać się w kolorowy tłum kuracjuszy, jak oni ponarzekać co boli, potęsknić za młodością. Można z ławeczki obserwować rozbrykane dzieciaki włażące do każdej fontanny. Można pójść do kawiarenki. Można wieczorem, z okna swojego pokoju, obserwować dziko zakochane pary przemykające cichcem do domów zdrojowych. Można posłuchać jak z parku dobiega muzyka, można zapomnieć o samotności, o bólu ... przynajmniej na chwilę.

.
Dom ma swój charakter, ma duszę, Chociaż stylem nie wyróżnia się od innych, uzdrowiskowych domów bardzo łatwo tu trafić.
Jak przed laty sygnaturka nad kaplicą zdaje się mówić - to tu !
Widać ją z daleka. Trudno się zgubić.

Mieszkańcy nie muszą się czuć wyobcowani czy jakoś specjalnie traktowani są cząstką normalnego świata. Nawet tabliczka nad drzwiami niczego specjalnego nie zasugeruje. STREFA SENIORA - tak będzie się, w przyszłości, nazywał ten piękny i wielki dom. Tak nazwał go Inwestor. Ja w duchu nadałam mu imię Wielki Dom i tak będę go nazywała.

.

Niestety, w takim stanie jest teraz obiekt.

Czas zrobił swoje a jeszcze dość długo dom stał pusty i niszczał. Dwa lata temu zrobiliśmy projekt zabezpieczenia dachu i renowacji elewacji. Zlikwidowałam paskudną, współczesną dobudówki do wejścia.

Dom otrzyma pierwotną formę i pierwotną kolorystykę. Delikatne odcienie błękitu. Historii stało się zadość

Projekt elewacji. frontowej. 

Tak będzie wyglądał obiekt po remoncie. Przy żółtym, kamiennym cokole i czerwonej dachówce błękitne ściany wyglądają nieco bajkowo. Ucieszyłam się kiedy pod wierzchnią farbą pokazały się takie pierwotne kolory. Dom będzie wesoły, przynajmniej na pierwszy rzut oka.

A to już elewacja boczna z widokiem kaplicy.

Kaplica zakończona jest takim trochę niezwykłym, eliptycznym wykuszem. Wewnątrz pomieszczenie zajmuje dwie kondygnacje. Ma nawet prawdziwy, niewielki chór.

Tak wyglądała elewacja tylna w trakcie remontu dachu i wymiany pokrycia. To miejsce jest piękne i magiczne o każdej porze roku ale w zimie błękitna elewacja zaświeci jak bajkowy pałac. Czerwona, wesoła dachówka a na tle błękitnych ścian ozdobny detal, w kolorze zbliżonym do żółtego piaskowca, z którego zrobiony jest cokół. Na tle zieleni i letniego nieba to trochę zniknie ale na białym śniegu - będzie miodzio !

Stara więźba dachowa. 

Ciekawy dość układ konstrukcyjnych elementów.

Tak wyglądała, gdy pierwszy raz pojechaliśmy tam mierzyć i robić dokumentacją fotograficzną.

Tradycyjnie pokazuję więźbę, bo mam ogromny sentyment do dawnych, zmyślnych konstrukcji ciesielskich. Lubię zapach starych strychów, zwłaszcza jak są nagrzane słońcem.

Nie pokażę rzutów kondygnacji. Jak Dom zostanie ukończony Inwestor sam go zareklamuje i pokaże tyle ile będzie chciał, nie pytałam więc pozostawię rozkład pomieszczeń w kategorii zawodowej tajemnicy. Czasem zbytnich szczegółów lepiej nie pokazywać. 

Kuszą nie tego, co potrzeba.

Po zdjęciu istniejących dachówek i założeniu izolacyjnych folii wnętrze strychu wyglądało niesamowicie. Przede wszystkim ten specyficzny kolor drewna i fantastyczna widoczność każdego, najmniejszego detaliku. Przy sztucznym świetle nigdy tak się tego nie zobaczy. Czułam się niemal jak na filmie, gdzie artysta malarz ma swoją pracownię pod szklanym dachem, pod samymi chmurami.

***

Teraz siedzę nad projektem wnętrza. Kombinuję jak ułożyć to ich życie bezpiecznie a jednocześnie wygodnie i z odrobiną luksusu. Luksusu, który powinniśmy im podarować. Niech cieszą się wspomnieniami ale też życiem, które się jeszcze nie zamyka, które jeszcze tak wiele może dać.

Przede wszystkim mały własny mały świat. 

Pokój, azyl, własny kąt. Ile osobowości tyle różnych rozwiązań . 

Pokoje są duże i jasne. Najczęściej jedno lub dwuosobowe. Wbrew pozorom jedynki nie mają największego powodzenia. W dwójkach mieszkają małżeństwa albo ludzie, którzy nie znoszą samotności. W większości nie znoszą. Każdy pokój ma własną łazienkę, duże okno, przez które widać niebo z ptakami i góry, i park.

Są pokoje wygodnie urządzone, z telewizorem, telefonem, bujanym fotelem, lampą, dającą miłe delikatne światło. Są podręczne lodówki i biurka. Są też pokoje puste, takie, do których można przywieźć własne meble, własny telewizor, nawet własny telefon.

Coś dla ducha - piękna kaplica po Elżbietankach. Kaplica ma swoisty nastrój, półkoliste prezbiterium i chór. Jest w spokojnej części domu oddalona od gwaru. Można przyjść posiedzieć pomodlić się nawet w ciągu dnia. Obok kaplicy zakrystia kapelana. Kapelan to w Wielkim Domu prawie domownik.

Coś dla ciała - jedzonko pyszne być musi a najlepiej, żeby domowe przypominało. I zero tolerancji dla salmonelli czy gronkowca.  Duża nowoczesna kuchnia spełnia najostrzejsze wymogi sanepidu. Sama kuchnia, w takiej kuchni, to mały pikuś, potrzebnych jest jeszcze wiele pomocniczych pomieszczeń i brudna przygotowalnia i zmywalnia i magazyny i szatnie i socjalne pomieszczenia pracowników. Połowę kondygnacji zajmuje. Podawanie jedzenia, w tym wielkim domu, też jest skomplikowane. Są przecież pensjonariusze chodzący i tacy, co nie opuszczają własnych pokoi. Niektórzy lubią towarzystwo i tylko w towarzystwie im smakuje a inni delektują się w samotności. Pensjonariusze chodzący i towarzyscy mają do dyspozycji jadalnię która, czasem pełni też funkcję kawiarenki. Z boku barek - można przyjść, usiąść, spotkać się choćby z rodziną, czy znajomymi, można zaprosić zapoznanych kuracjuszy. Dla pacjentów "pokojowych" na każdym piętrze jest kuchenka oddziałowa połączona z kuchnią dźwigiem. Wygodnie rozwozi się posiłki.

Piętra mają też części medyczne, gabinety lekarza i pielęgniarek. Ktoś musi cały czas czuwać nad pensjonariuszami, takie jest życie.

Do Wielkiego Domu wchodzi się jak do sanatorium. Obiekt miał dwie klatki teraz, dla bezpieczeństwa i wygody, dostał trzecią, szeroką,  żelbetową usytuowaną tuż przy windzie i recepcji. A w recepcji można sobie kupić wodę mineralną i prasę codzienną, jakieś słodycze czy drobiazgi. 

Na każdym piętrze jest patio, miejsce blisko schodów i windy. Będą tam stały wygodne kanapy. Tylko sobie usiąść i obserwować, kto wychodzi, kto przychodzi, do kogo przyszli, kto fatalny berecik ubrał a kto ma odlotowe adidasy. I poplotkować sobie tu można ile dusza zapragnie, a co !

Ruch to zdrowie a tego seniorom brak, nawet bardzo brak. 

W naszym Wielkim Domu sporo miejsca służyć będzie temu właśnie celowi, jak w domu zdrojowym, czy w sanatorium. Będziemy tu mieli basen, siłownię a nawet dwie sauny. Będzie wielka sala do ćwiczeń rehabilitacyjnych. Będzie zaplecze dla terapeutów.  

A kto może, to ruch na świeżym powietrzu. Kijki do ręki i w drogę !

Okolica kusi pięknem, oj, kusi ! Cisza, spokój, tylko rowerzyści przemykają. Wiosną na zboczu góry kwitną sosny, jesienią drzewa mienią się wszystkimi kolorami. Kapie złoto, płonie purpura - tylko brać, cieszyć się, smakować życie i dziękować za nie.

Latem zieleń we wszystkich odcieniach, od seledynu po ciemną, głęboką, butelkową. W stawie przegląda się świat, tyle ma do dania wszystkim nawet, a może zwłaszcza, seniorom. Oni mają czas. Nigdzie nie pędzą, nic im nie umyka. Mogą się delektować pięknem.

Na brak towarzystwa można się nie uskarżać. 

W ostateczności kaczki dadzą się przekupić kawałkiem bułki a jak się rozgadają, jak kłapną dziobem ! od razu weselej na duszy się robi..

Czego więcej chcieć, woda, góry, po drodze piękny park zdrojowy  a w parku ławeczki.. Może tylko bliskiej dłoni brakuje albo ciepłego spojrzenia, bliskiego uśmiechu.

Cały czas sobie myślę, co też mi wyjdzie z tego projektu, co zafunduję starszym ludziom, do których od zawsze mam wielki sentyment, których zwyczajnie lubię. Czy to będzie miejsce z szansą na odrobinę szczęścia, nawet jeśli jest to szczęście przymusowe ? Czy będzie to wystarczająco otwarty świat dla zamkniętych we własnym świecie ludzi?

Trzymajcie kciuki, żebym czegoś ważnego nie przegapiła, żeby przypadkiem, niechcący, nie wyszło mi smutne getto. Tego boję się najbardziej, nie przepisów czy wymogów. Od przepisów i wymogów mam głowę i doświadczenie do reszty potrzebne jest serce.
Ale czy moje wystarczy ?

*